Muzeum w Lęborku Galeria "Strome Schody"
serdecznie zaprasza
dnia 20.04.2012 r. o godz. 18.00
na otwarcie wystawy
BATIKU
Na wystawie prezentujemy
prace dzieci i młodzieży wykonane
w Pracowni Batiku
w Słupskim Ośrodku Kultury
pod kierunkiem Pani Marii Hasiec
B a t i k to technika ozdabiania tkanin. Jest ona niezwykle stara, batiki wytwarza się bowiem od co najmniej 2000 lat w wielu zakątkach świata, m.in. w Azji Południowej i Południowo-Wschodniej oraz w Afryce. Technologia tworzenia batików polega na nakładaniu na odpowiednie części tkaniny warstw wosku, a następnie barwieniu (np. przez zamoczenie całej tkaniny w roztworze z farbą).
Ponieważ wosk pszczeli ani miejsca nim pokryte nie poddają się farbowaniu, te fragmenty, na które nie był on nałożony, zostają zabarwione, natomiast na tych zabezpieczonych woskiem farba nie osiada. W taki sposób można osiągnąć niezwykle barwne i zaskakujące kompozycje.
Batiki nazywa się często woskowymi witrażami, ponieważ gdy od tyłu podświetli je światło, wyglądają dokładnie jak piękne kompozycje z kolorowych szybek.
Choć batiki wykonuje się obecnie na prawie wszystkich kontynentach, prawdopodobnie pochodzą z Indonezji i Malezji. Dziś tam właśnie robi się ich najwięcej. Światowe „zagłębie” batikowe to środkowa Jawa, konkretnie miasto Yogyakarta. Choć batiki są znane od początku naszej ery, w Indonezji poważnie zainteresowano się nimi dopiero niecałe 300 lat temu. Autochtoni zaczęli batiki traktować jak cenne dziedzictwo kulturowe, a późniejszy rozwój turystyki spowodował, że malowanie woskiem stało się zajęciem całkiem dochodowym.
W każdej części świata batiki wyglądają inaczej. Jedne z najbardziej barwnych, ekspresyjnych i wieloelementowych pochodzą z Malezji. Batiki indonezyjskie są bardziej stonowane i mniej agresywne w kolorystyce. Zdobi się je motywami zwierząt, roślin, elementami geometrycznym, a czasem scenami z życia codziennego. Im barwniejszy i bardziej misterny deseń na batiku, tym jest on cenniejszy. Z tak dekorowanych tkanin, zazwyczaj bawełnianych, robi się na wyspach pacyficznych sarongi – obszerne spódnice, które owija się wokół pasa.
Odwrotnie w Japonii – tam najbardziej ceni się batiki, które zdobione są według ścisłych reguł określających kolory i wzory na materiale. Batiki pochodzące z Kraju Kwitnącej Wiśni maluje się na jedwabiu. Mistrzowskie dzieła przedstawiają głównie podobizny gejsz, krajobrazy – zazwyczaj górskie, z ośnieżonymi szczytami; a także pejzaże pełne różowo kwitnących wiśni.
Batiki afrykańskie, zwykle robione na półprzezroczystym materiale, przedstawiają sceny z życia codziennego mieszkańców Czarnego Lądu. Kompozycja przeważnie utrzymana jest w odcieniach czerwieni, pomarańczowego i brązu. Afrykańskie dzieła przypominają obrazy namalowane na materiale. I najczęściej są – właśnie jak obrazy - oprawione w drewniane ramy.
Do Europy batiki trafiły prawdopodobnie z kupcami wędrującymi Jedwabnym Szlakiem. Wykonuje się je z bawełny, szyfonu, jedwabiu. Zdobi geometrycznymi wzorami, maluje na nich przeróżne pejzaże i utrwala piękno zwierząt czy kwiatów.
Na wystawie prezentowane są prace dzieci i młodzieży z Pracowni Batiku w Słupskim Ośrodku Kultury. Pracownię prowadzi od przeszło 20 lat Pani Maria Hasiec. Od początku Pani Maria zwracała szczególną uwagę na wprowadzenie dzieci i młodzieży w świat indonezyjskiej kultury i sztuki, co działało na wyobraźnię wychowanków i w tematyce ich prac zawsze obecna była indonezyjska przyroda: fantazje na temat tropikalnych ogrodów, dżungli i gór, oraz kultura: interpretacje tradycyjnych ornamentów, motywy z teatru lalek, maski, rzeźby i architektura takich zabytków jak Borobudur, poprzez wiejskie domy aż po ulice współczesnej Dżakarty. Pojawiają się także ludzie, zarówno tancerki w uroczystych strojach, jak rolnicy przy pracy na ryżowych polach. Niektórzy autorzy sięgają po tematy morskie, tropikalne kwiaty, ptaki, zwierzęta, a także motywy z innych krajów Azji, jak Indie czy Chiny.
Niektóre prace przedstawiają polskie pejzaże i architekturę, w tym zabytki Słupska, najmłodsi twórcy natomiast chętnie malują postacie z bajek i zabawki, inni sięgają po abstrakcję.
W pracowni Pani Hasiec batiki malowane są zarówno pędzlami, pozwalającymi uzyskać większą i swobodniejszą plamę barwną, jak i tradycyjnymi jawajskimi cantingami (pisakami w formie małego lejka na płynny wosk, z bambusową rączką). Używa się farb syntetycznych i podmalówek, obecnie stosowanych też powszechnie przez indonezyjskich artystów batiku, a niekiedy także gutty podkreślającej kontury. Wosk pszczeli miesza się z parafiną i w tej postaci jest podstawą procesu barwienia. W ten sposób wszystkie kolory na nasączonej nim tkaninie nabierają ciepłych odcieni; on też daje batikom słupskim charakterystyczny zapach. To malarstwo bowiem nie tylko cieszy oczy, ale także pachnie.
Autorzy prac:
Dominika Seweryniuk, lat 21
Abstrakcja 2005, Orchidee 2005
Ewa Lenart, lat 16
Balijskie podwórko 2007
Olga Kowalska, lat 18
Tancerki z wyspy Bali 2004
Ola Socha, lat 23
Maska Boga Kriszny 2002
Ania Stojćev, lat 19
Fragment domu na Bali 2007
Małgorzata Pająk, lat 18
Okno 2005
Alicja Woźniak, lat 17
Dom w Samosir Island 2004
Martyna Plewa
lat 16 - Targ w Jogyakarcie 2005, lat 18 - Na Bali 2007
Ola Ciecholewska
lat 14 - Borobudur we mgle 2004, lat 15 - Okno 2005, lat 18 - Pura Tanah Lot 2008
Urszula Jusianiec, lat 18
Meczet w Jogyakarcie 2004
Justyna Balik, lat 18
Wulkan Merapi 2008
Magda Gil, lat 15
Okno 2005
Paulina Miecznikowska, lat 15
Okno 2005
Ania Kwiatkowska
lat 16 - Okno 2006, lat 17 - Kompozycja z palmami 2007
Hania Bugiel
lat 11 - Żółw 2009, lat 16 - Osada Kimyali na Irian Jaya 2012
Natalia Otręba
lat 20 - Bali 2009, lat 22 - Gekon 2011
Katarzyna Cheba
lat 16 - Ogród ptaków na Bali 2007, lat 18 - Gwiazda 2009
Karolina Bąkowska
lat 17 - W morzu Celebes 2010, lat 18 - Egzotyczne zwierzę 2011, lat 19 - Brama na Bali 2012
Zuzia Rogala
lat 10 - Mój kot 2007, lat 14 - Zegary 2011, lat 15 - Minangkabau na Sumatrze 2012
Julia Stojćev, lat 15
Okno 2011
Janek Haryszyn
lat 12 - Latarnia morska 2008, lat 13 - Na Morzu Jawajskim 2009, lat 14 - Chata Korowajów na Irian Jaya 2010
Agnieszka Masiak
lat 14 - Wodne kwiaty 2011, lat 15 - Pola ryżowe 2012
Ada Wąsińska, lat 17
Domy na Irian Jaya 2012
Paulina Swat, lat 13
Dłubanki na Irian Jaya 2011
Zuzia Kasperska
lat 5 - Łąka 2010, lat 6 - Na Morzu Jawajskim 2011, lat 7 - Dominikana 2012
Martyna Kwiatkowska, lat 10
Słoń na Sumatrze 2012
Lucjan Gackowski, lat 9
Żółw 2012
Małgorzata Mijewska, lat 13
Świątynia na Bali 2012
Edyta Lubiak
Zwiastun wiosny 2012